|
 |
Pies jest zwierzęciem mięsożernym, dlatego
też potrzebuje zębów głownie do gryzienia, szarpania i przeżuwania
pokarmów. Zęby służą psu również do obrony w sytuacjach zagrożenia ale
także do zabawy. Stan zębów i dziąseł u psów, oraz ogólna higiena pyska,
jest często niedocenianym problemem.
Psy odziedziczyły po swoich dzikich przodkach odporność zębów na ich
uszkodzenia przez bakterie. Z tego powodu o wiele rzadziej chorują na
próchnicę niż ludzie. Psy mieszkające z człowiekiem odżywiają się
zupełnie inaczej niż psowate żyjące dziko i miedzy innymi dlatego też
żyją dłużej. Mniejsze ryzyko chorób i urazów spowodowało, że średnia
życia psów mieszkających z człowiekiem jest zdecydowanie dłuższa.
Człowiek w trakcie hodowli psów wytworzył rasy, których kształt pyska i
ułożenie zębów ułatwiają odkładanie się kamienia nazębnego, dlatego też
bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie ewentualnych zagrożeń. Można zatem
powiedzieć, że dla psów choroby przyzębia są w pewnym sensie chorobą
cywilizacyjną.
Należy często i systematycznie zaglądać do pyska naszego psa. Jeżeli
zauważymy coś niepokojącego należy udać się do lekarza weterynarii, aby
zasięgnąć rzeczowej opinii. Zaniedbane psy w wieku 6-9 lat mają często
bardzo duże problemy z dziąsłami. Choroby zębów i przyzębia, a także
jamy ustnej oprócz sprawiania psu bólu i dyskomfortu mogą mieć też
groźne następstwa. O zęby psa trzeba dbać przez całe jego życie, jednak
o to by stosowane zabiegi pielęgnacyjne były przez naszego psa
tolerowane należy zadbać już w bardzo młodym wieku, na choroby zębów i
przyzębia cierpi aż 80 % trzyletnich psów często przyczyną jest
nieodpowiedni sposób karmienia i brak odpowiedniej profilaktyki.
większość psów zazwyczaj dostaje miękki, bogaty w skrobię pokarm.
Resztki tego jedzenia przyklejają się do zębów, co sprzyja powstawaniu
płytki nazębnej, z czasem mineralizując się przekształca się ona w
kamień nazębny. Zakwaszenie w jamie ustnej, spada powodując, że
zmniejsza się odporność na obecność mikroorganizmów niszczących szkliwo
co może doprowadzić między innymi do zniszczenia szkliwa zębów
(próchnica). Proces taki trwa latami - najpierw czuje się z pyszczka psa
niemiły zapach, zęby pokrywają sie nalotem i coraz większa ilością
kamienia, pies zaczyna się częściej ślinić, a dziąsła stają się bolesne,
tkliwe, nawet mogą krwawić, pojawiają się w nich tzw. kieszenie
patologiczne czyli przestrzenie pomiędzy zębem a uszkodzonym dziąsłem na
skutek czego dochodzi do rozchwiania zębów, w ciężkich stanach wypływa
spod nich ropna wydzielina. Jeżeli taki stan utrzymuje się długo, może
stać się niebezpieczny obciążając gardło, serce, nerki, wątrobę i układ
oddechowy.
Kamień nazębny zbudowany jest z fosforanu i węglanu wapnia. Ma kolor od
żółtego do ciemnobrunatnego, jest twardy i kruchy. Najczęściej
lokalizuje się na kłach, zębach trzonowych i przedtrzonowych i zwykle
jest go więcej po tej stronie, którą pies mniej rozgryza pokarm. .
Gromadzący się kamień uciska na dziąsła, podważa je powodując stan
zapalny dziąseł. Dodatkowo resztki pokarmu gromadzą się w przestrzeni
między kamieniem a dziąsłami sprzyjając rozwojowi flory bakteryjnej
pogłębiającej zapalenie. Kontrola stanu zębów i dziąseł jest konieczna,
ponieważ w sytuacjach, kiedy zęby wymagają oczyszczenia, żadna
profilaktyka nie pomoże – w takich przypadkach kamień nazębny jest tak
mocno przytwierdzony do powierzchni zębów, że jedynie przy użyciu
specjalnych narzędzi jesteśmy w stanie go bezpiecznie i skutecznie
usunąć. Zabieg sanacji jamy ustnej wymaga niestety znieczulenia psiego
pacjenta. Na szczęście nowoczesne środki do znieczulenia są bardzo
bezpieczne i powikłania anestezjologiczne u psów zdarzają się bardzo,
bardzo rzadko. Korzyści wynikające z zabiegów w znieczuleniu daleko
przekraczają ryzyko samego zabiegu.
Do weterynarza należy się zgłosić jeśli występuje:
• wyraźnie wyczuwalny niemiły zapach z pyszczka,
• szczeniakowi wyrastają zęby stałe, a nadal nie wypadły mleczne
• podczas dotykania i głaskania pies występuje bolesność pyszczka
• utrata apetytu, wypluwanie nieprzeżutych kęsów pokarmu w czasie
jedzenia
• widoczny żółto-brązowy nalot na zębach i kamień nazębny
• krwawiące dziąsła, rozchwiane lub wypadające zęby
• nadmiernie ślinie
• Zaawansowane stany zapalne zagrażają ważnym narządom takim jak oczy,
uszy czy mózg.
Najlepszą metodą na zapobieganie chorobom przyzębia u psów jest;
• szczotkowanie, najlepiej robić po ostatnim posiłku. Psy nie lubią, gdy
dotyka się ich pyska lub zagląda do niego, dlatego należy je
przyzwyczajać do tego od wieku szczenięcego, dorosłego psa również można
oswoić z zabiegami pielęgnacyjnymi – należy wtedy nagradzać go i chwalić
po każdej udanej próbie czyszczenia zębów. W sklepach zoologicznych
dostępne są różnego rodzaju artykuły do pielęgnacji zębów przeznaczone
dla psów. Szczoteczki do pielęgnacji zębów u psów są podobne do tych,
których używają ludzie, są też szczoteczki nakładane na palec, pasty do
zębów o smaku przyjemnym dla psa, preparaty rozpuszczające płytkę
bakteryjną itp. Stosowanie odpowiednich środków pozwoli zapobiec
tworzeniu się kamienia nazębnego, złagodzić stany zapalne oraz ból
zębów. Czyszczenie zębów wspomaga również leczenie chorób przyzębia.
Oprócz czyszczenia zębów szczoteczką i pastą, warto podawać psu
specjalne przysmaki, które służą do oczyszczania zębów.
• Najlepszym momentem aby zastosować szczotkowanie jest czas, kiedy pies
wymienia zęby na stałe, czyli około 4 miesiąca. Swędzenie zębów będzie
dobrym pretekstem, by w formie zabawy przyzwyczajać psa, że codzienne
dbamy o jego zęby. Jeżeli pies nie jest od szczeniaka przyzwyczajony do
takich zabiegów, to w późniejszym wieku trudno przełamać jego niechęć do
czyszczenia zębów.
• do szczotkowania używamy pasty przeznaczonej dla zwierząt, gdyż ludzka
podrażni układ pokarmowy psa
• Regularne stosowanie pasty do zębów wspomaga leczenie chorób
przyzębia, łagodzi ból zębów i zapobiega tworzeniu się kamienia
nazębnego, który w przyszłości może przyczynić się do wypadnięcia zęba
• Pomocne w dbaniu o higienę jamy ustnej zwierzęcia są także wszelkiego
rodzaju gryzaki (w tym gryzaki enzymatyczne, które rozpuszczają płytkę
bakteryjną), piłeczki z kolcami, plecione zabawki ze sznurka itp.
• Mimo całkiem skutecznego działania mechanicznego gryzaki, są często
połykane nie do końca pogryzione, co może powodować problemy z
trawieniem, a ich sposób produkcji i przechowywanie nie gwarantuje
pełnego bezpieczeństwa przed zanieczyszczeniem potencjalnie
chorobotwórczymi bakteriami
• Ważne jest także, aby karmić psa odpowiednim pożywieniem. Psy, które
spożywają wyłącznie miękkie jedzenie mogą mieć większe kłopoty z
kamieniem nazębnym, natomiast te, które dostają też suchy pokarm mają
możliwość ścierania płytki nazębnej podczas gryzienia chrupek. Niektóre
z karm mają większe niż zazwyczaj granulki, aby pies musiał je pogryźć,
a nie od razu połknąć.
• Dorosły pies powinien otrzymywać pokarm jeden raz dziennie
• Zwierzęta ze skłonnościami do chorób przyzębia, powinny dostawać
więcej twardego pokarmu i specjalnych przysmaków usuwających nalot
nazębny.
• Nie należy karmić zwierzaka przypadkowymi smakołykami, a zwłaszcza
resztkami z własnego stołu. Zaburzają one trawienie oraz zanieczyszczają
zęby zwiększając ryzyko rozwoju chorób przyzębia.
• Pielęgnację zębów należy przeprowadzać codziennie, czyszcząc je
wilgotna szmatką lub watą nasyconą soda oczyszczoną, lub pastą specjalna
dla psów, do usuwania nalotów kamienia nazębnego można używać kwasu
cytrynowego lub soku z cytryny.
• Ponieważ właściciel czworonoga nie zawsze potrafi dostrzec symptomy
chorobowe, raz na pół roku powinien pójść z pupilem do lekarza
weterynarii, który prawidłowo oceni stan jego zdrowia.
Dzięki odpowiedniej profilaktyce można zapobiec tym wszystkim
zagrożeniom i powikłaniom w odpowiednio wczesnym stadium. Pamiętajmy, że
dbanie o psie zęby to nie tylko sprawa estetyki ale przede wszystkim
możliwość uchronienia naszych podopiecznych przed bólem i poważnymi
komplikacjami zdrowotnymi.
Literatura:
• D. Mc. Carty, German Shorthaired Pointers
• K. Ściesiński, Hodowla Psów |
