Zaburzenia psychiczne u psów

Tak jak ludzie maja określone problemy natury psychologicznej , tak również i u psów czynniki psychiczne mogą wpływać na rozwój wielu fizycznych dolegliwości. Energia naturalnych instynktów psa, gdy nie zostaje zamieniona w aktywność fizyczną, może ulegać konwersji somatycznej. Stres lub uraz (porzucenie przez właściciela, wypadek, izolacja itp.) potęgują zaburzenia psychiczne i somatyczne.

Lp.	Nazwa	Charakterystyka	Przyczyny	Postępowanie
1	Zespół nadpobudliwości-nadaktywności	Schorzenie należy do grupy zaburzeń psychicznych. Objawy: • - pies jest w ciągłym ruchu, nie potrafi zostać w jednym miejscu • Ciągła zabawa bez odpoczynku, bieganie, skakanie • Gryzienie, szarpanie różnych przedmiotów, podgryzanie rąk człowieka, • Ciągłe szczekanie • Pies pozostawiony w domu niszczy wszystko, demoluje dom • niska tolerancja na bodźce zewnętrzne • Krótki czas na sen Stany te z czasem mogą przejść w agresywność agresję ze strachu oraz stany lękowe	• Decydują warunki życia szczenięcia w ciągu pierwszych 12 tygodniach życia. • odstawianie szczeniąt 4-6 tygodniowych od suki, w okresie tym suka uczy szczenięta samokontroli i uczy zachowań • zbytnia pobłażliwość suki w stosunku do szczeniąt • nieodpowiednia ilość bodźców w okresie 12 pierwszych tygodni, • izolacja i zła socjalizacja szczeniaka • brak bodźców świata zewnętrznego, brak kontaktu z innymi psami i z ludźmi, zamknięcie w kojcu.	• Leczeniem zespołu nadpobudliwości-nadaktywności zajmuje się specjalista psychologii zwierząt. • leczenie ma na celu nabycie przez psa umiejętności samokontroli swojego nadmiernego pobudzenia. • nagradzanie psa, gdy uda mu się zachować samokontrolę. • Zdarza się konieczność podawania leków uspokajających lub wyciszających psa.
2	Zachowania stereotypowe	Należą do objawów różnych zaburzeń psychicznych (takich, jak: lęk separacyjny, zespół pozbawienia bodźców zewnętrznych, zespół nadpobudliwości-nadaktywności, stereotypia ograniczenia swobody, stany lękowe). Objawy: • - wylizywanie, wygryzanie niektórych części ciała (łap, ogona) • Samookaleczenia • kręcenie się w kółko • chodzenie bez celowe • zastyganie w bezruchu • natręctwa np. chwytanie wymyślonych owadów • przejadanie się • wypijanie dużej ilości płynów • gryzienie przedmiotów, ubrań, butów,	• bardzo silne emocje, • silny lęk, • frustracja, złość • podniecenie. • pies nie potrafi zrozumieć przekazów płynących z zewnątrz (od np. opiekuna) i nie wie, jak się zachować. • brak aktywności fizycznej, • izolacja, • tresura oparta na karaniu	• znalezienie przyczyny wewnętrznych napięć i konfliktów emocjonalnych, stanów lękowych, • zastosowanie odpowiedniej psychoterapii.
3	Dolegliwości psychosomatyczne	• Brak możliwości na rozładowanie energii poprzez aktywność fizyczną, może dojść do powstawania zaburzeń somatycznych. • nagły stres • traumatyczne zdarzenia • wypadek • urazy Objawy mogą przejawiać się w 3 następujących postaciach: • Postać emocjonalna – lęk, obawa, agresja • postać funkcjonalna – zaburzenia funkcji organizmu • postać wywołana uszkodzeniami organów wewnętrznych –uszkodzenia nerek i wątroby, wrzody żołądka	• Zaburzenia w układzie trawiennym (biegunka, wymioty, brak apetytu lub nadmierne łaknienie itp.) • Zaburzenia w układzie oddechowym • W układzie hormonalny m(urojona ciąża, opóźnienia terminu rui) • W układzie krążenia • skóra (świąd skóry, łysienie, zakażenia bakteryjne których przyczyną są samookaleczenia)	Leczenie wyłącznie u specjalisty
4	Psie nerwice	• nieprawidłowości w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych • nadciśnienie tętnicze • depresja • nieustanne szczekanie, wycie, piszczenie • lękliwa reakcja na różne sytuacje • zaburzenia trawienia • przyspieszona akcja serca • drżenie ciała • silne napięcia mięśniowe • przyspieszony oddech • utrata apetytu • nadmierna senność, apatia • utrata zainteresowania otoczeniem • agresja • wygryzanie lub wylizywanie sierści w niektórych częściach ciała, aż do powstawania ran • załatwianie potrzeb fizjologicznych w domu • nerwowe chodzenie w kółko • niszczenie przedmiotów	• traumatyczne wydarzenia jak wypadek • tryb życia • śmierć opiekuna, • Zmiana miejsca zamieszkania • długotrwałe narażenie na hałas • samotność, izolacja • pozbawienie bodźców zewnętrznych • brak kontaktu z innymi psami • stan psychiczny ciężarnej suki może wpłynąć na podobne zaburzenia u psa • nerwowe zachowania właściciela	Leczeniem nerwicy powinien zająć się– specjalista psychologii zwierząt.
5	Psie fobie	Fobie to stany lękowe w reakcji na określone bodźce (np. na przejeżdżające pojazdy, burze, fajerwerki, ciemność itp. ) Stadia rozwoju fobii: • stadium pierwsze - fobia prosta • stadium drugie - fobia złożona • stadium trzecie – z objawami neurowegetatywnymi, drżenie ciała, próby ucieczki przed bodźcem, którego pies się boi	• Pies może nabawić się fobii, gdy nie otrzymał odpowiedniej ilości bodźców zewnętrznych w czasie pierwszych 12 tygodni życia (tzw. fobia rozwojowa) • gdy doznał w przeszłości urazu związanego z jakimś bodźcem (tzw. fobia pourazowa, najczęściej występująca u psów dorosłych). • fobia społeczna – pies nie potrafi znieść niektórych sytuacji społecznych takich jak kontakt wzrokowy, dźwiękowy, fizyczny, a pozostałe zachowania społeczne pozostają w normie.	• Terapia polega na wyeliminowaniu niepożądanych reakcji na bodźce, które powodują fobie. • Podjęcie działań zmierzających do zwiększenie pewności siebie psa.
6	Zespół pozbawienia bodźców zewnętrznych	• Zaburzenie to dotyczy głównie psów z dużych hodowli, schronisk i azylów, gdzie szczeniaki spędzają czas w izolacji, • Brak jest kontaktu z ludźmi, pozbawione są podstawowych bodźców dźwiękowych i wzrokowych.	• Pozbawienie psa kontaktu z innymi psami, ludźmi, dźwiękami i zapachami ulicznymi, • Zbyt mała ilość bodźców zewnętrznych na pierwszym etapie rozwoju • Zespół pozbawienia bodźców zewnętrznych dzieli się na trzy stadia. W każdym stadium obserwujemy inne objawy. Im mniej zaawansowane zaburzenie, tym większa szansa na skuteczne wyleczenie zwierzaka. 1. stadium pierwsze, czyli fobia rozwojowa 2. stadium drugie- lęk kenelowy - - 3. stadium trzecie - depresja	• Leczenie należy podjąć jak najwcześniej, aby zapobiec przechodzeniu choroby w kolejne stadia zaawansowania. • Celem terapii jest zwiększenie tolerancji na bodźce zewnętrzne, które powodują u psa negatywne objawy.
7	Lęk przed ludźmi	Lęk przed człowiekiem może wskazywać, że powodem tego zachowania był zespół pozbawienia bodźców zewnętrznych lub złe doświadczenia związane z człowiekiem. Gdy pies boi się opiekuna, powodem może być nadmierne i niewłaściwe karcenie Objawy: • Na widok człowieka podkula ogon i kuli całe ciało, drży • kładzie się brzuchem do góry • spuszcza wzrok • zachowuje nieufność i ostrożność wobec człowieka albo tez unika kontaktu, chowa się przed człowiekiem • nie przychodzi na zawołanie • oddaje mocz (jest to oznaka uległości) • nie wykazuje agresji, jest uległy	• nieprawidłowo przeprowadzona socjalizacji szczenięcia w pierwszych trzech miesiącach jego życia. • Nieodpowiednia ilość różnorodnych kontaktów z ludźmi, szczególnie z obcymi • zbyt częste, niezrozumiałe dla psa karanie • nerwowe zachowanie opiekunów, • nerwowa atmosfera w domu	• odbudowa pewności siebie u psa • przywróceniu prawidłowych relacji psa z właścicielem, • budowa zaufania psa do opiekunów • budowanie zaufania do obcych ludzi • eliminacja objawów lękowych w reakcji na człowieka

Opracowano na podstawie:
• J.Fisher, Okiem psa
• K. Sciesiński, Pies, utrzymanie i hodowla
• Turid Rugaas Sygnały uspokajające
• http://gaj.schronisko.net