Zdrowe zęby u psa




Wnętrostwo u psów


Charakterystyka


Wnętrostwo (łac. cryptorchidismus) – wada rozwojowa u samców ssaków Polega na niewłaściwym umieszczeniu jednego lub obu jąder w jamie brzusznej lub kanale pachwinowym zamiast w mosznie. Niezstąpienie jąder grozi ich przegrzaniem, co sprzyja powstawaniu nowotworów jądra oraz może doprowadzić do zatrzymania produkcji plemników, czego skutkiem jest niepłodność wnętra. Wada ta dotyczy od około 0.8–15% psów.
 

Zaburzenie to jest schorzeniem dziedzicznym, dziedziczona, jako autosomalna cecha recesywna sprzężona z płcią. Znacznie częściej występuje u psów rasowych o wysokim inbredzie aniżeli u mieszańcow. Występowanie wnętrostwa jest częstsze u psów ras małych niż dużych. Tak więc psy wnętry nie powinny być dopuszczane do rozrodu. Rodzice szczenięcia z wnętrostwem powinni również zostać wykluczeni z rozrodu ponieważ mogą przekazywać ten defekt ( suka jest nosicielem). W obrębie ras częstotliwość występowania wnętrostwa jest bardzo różna między poszczególnymi liniami.

W czasie rozwoju embrionalnego, jądra znajdują się w jamie brzusznej w okolicy nerek.
W momencie narodzin jądra szczeniaka znajdują się cały czas wewnątrz brzucha. W miarę jak szczenię rośnie, jądra stopniowo przemieszczają się, kończąc wędrówkę
w worku mosznowym.

Zejście jąder z jamy brzusznej do moszny u zdrowego psa powinno nastąpić do 10 dnia po urodzeniu. Zdarza się również, że jądra czasowo przebywają w mosznie, a następnie znowu wędrują do jamy brzusznej. U nowo narodzonych szczeniąt jądra są małe, miękkie i mogą przemieszczać się w kanale pachwinowym, szczególnie gdy pies jest przestraszony lub zestresowany. Jądro, które zostało zatrzymane w jamie brzusznej lub kanale pachwinowym jest aktywne hormonalnie, co znaczy, że normalnie produkuje męskie hormony.
Z tego powodu pies wnętr zachowuje wszelkie odruchy samcze, jest jednak niepłodny, ponieważ niezastąpionym jądrze zaburzony jest proces spermatogenezy. Taka sytuacja ma miejsce u wnętrów obustronnych. Jeżeli nie zstąpiło jedno jądro pies taki jest płodny, jednak wskaźniki płodności są znacznie obniżone. Jak już wyżej wspomniano bardzo często w niezastąpionym jądrze dochodzi do procesu nowotworzenia. Często nowotwory niezstąpionego jądra są aktywne hormonalnie. Produkują one hormony żeńskie, co prowadzi do zmian w wyglądzie psa (feminizacja) i hamowania produkcji krwinek czerwonych szpiku kostnym. Należy odróżnić wnętrostwo od bezjądrza jednostronnego lub obustronnego anorchia .

Przyczyny
Przyczyny uniemożliwiające jądru zstąpienie mogą być różne, może to być kwestia taka, iż jądro jest zbyt duże w stosunku do kanału pachwinowego lub też pierścień pachwinowy jest zbyt ciasny i dlatego nawet prawidłowo uformowane jądro nie może się przez niego przecisnąć. Pierścień pachwinowy może być również zbyt luźny, co może doprowadzać do cofania się jąder z moszny do kanału pachwinowego. Wszelkie wady jądrowodu lub innych anatomicznych struktur tej okolicy również mogą mieć skutek w postaci wnętrostwa. Literatura podaje, że u wnętrów częściej też objawiają się skłonności do innych genetycznych schorzeń, takich jak: przepuklina pępkowa, przepuklina pachwinowa, problemy z prąciem, problemy z napletkiem (złe uformowanie), nawykowe zwichnięcia rzepki.
 

Rozpoznanie
Do rozpoznania wnętrostwa dochodzi najczęściej podczas badania klinicznego przez stwierdzenie braku jąder w mosznie w trakcie omacywania. W koniecznych przypadkach lekarz weterynarii może zaproponować dodatkowe badania jak USG, czy specjalistyczne testy laboratoryjne, test ten polega na podaniu psu pewnych hormonów i zbadaniu ich wpływu na poziom testosteronu we krwi. Na tej podstawie lekarz weterynarii oceni czy jądra znajdują się w brzuchu, czy występuje ich całkowity brak.
Gdy szczenię skończy 6 tydzień jest poddawane przeglądowi hodowlanemu w trakcie, którego już można zaobserwować czy jąderka u psa zeszły do moszny. Należy szczeniaka bardzo dokładnie obejrzeć i omacać mosznę i okolice pachwinowe. Jednak literatura podaje, że stawianie diagnozy o w wnętrostwie przed 10 tygodniem życia szczenięcia może być obarczone dużym błędem, jednakże powszechnie wiadomo, że jeżeli w wieku 12 tygodni brakuje jednego lub obu jąder w mosznie, to prawdopodobieństwo, że jeszcze zstąpią jest znikome.
 

Leczenie
Niezstąpione jądra usuwa się chirurgicznie (kastracja) z jamy brzusznej lub kanału pachwinowego, zależnie od położenia nieprawidłowo umiejscowionych narządów.
Istnieje też możliwość terapii farmakologicznej, podczas której zależnie od dobranych preparatów psu podaje się co kilka dni lub tygodni odpowiedni środek hormonalny.
 

Genetyka
Zdaniem p. Elżbiety Junikiewicz; jeżeli wnętrostwo wywołane jest przez 1 parę alleli autosomalnych i recesywnych, a stosunek osobników różnej płci wynosi 1:1, to przewidywanie / udział procentowy w miotach / dotyczy kojarzeń psów z uwzględnieniem wnętrostwa wygląda tak jak przedstawia poniższa tabelka wg. F. B. Hutt

 

 

Wnętrostwo jest wadą, która dyskwalifikuje psa z hodowli, jednak nadal on może być najlepszym przyjacielem człowieka, pomocnikiem myśliwego na polowaniu i przemiłym towarzyszem zabaw i spacerów oraz kanapowcem.


Opracowano w oparciu o poniższe źródła:
1. Wnętrostwo u psów i kotów - Lek.wet. Lidia Lewandowska, Lek.wet. Iza Grudzińska;
2. www.lecznica-oaza.prv.pl
3. Poradnik dla hodowców psów, genetyka w praktyce - Malcolm B. Willis
4. Domowy poradnik weterynaryjny dla właścicieli psów - Delbert G. Carlsom, James M. Giffin
5. E. Junikiewicz; Podstawy genetyki, Dziedziczenie cech ograniczonych płcią; Kraków 1986
6. M. Szmurło; Kłopoty z wnętrami; Pies 1991
7. Mój zdrowy pies - M Szmurło, I., Szmurło.
8. Dejneka J. Niżański W., Uwagi na temat kastrowania psów i kotów, „Magazyn Weterynaryjny” 2000 vol. 9 nr 49.
9. D. Bukowska, R. Włodarczyk, J. M. Jaśkowski; Najczęstsze przyczyny niepłodności u psów; Część I. Samiec; Życie Weterynaryjne • 2009 • 84(1)
10. Dubiel A., Rozród psów, AWA Wrocław, 2005 s. 76 – 77.
11. Niemans H. G., Suter P. F., Praktyka kliniczna: PSY, Pro - Trade s.r.o. Bratislava 2003 s. 886 – 889.
12. http://www.portalweterynaryjny.pl/artykuly/rozrod-i-poloznictwo/wnetrostwo-u-psow-27.html
13. www.naukowy.pl




 

 



Joanna i Tomasz Brygier

lutinka@gmail.com
tel. 604-542-627

tomasz-brygier@wp.pl
tel. 0 608-083-511

95-039 Sokolniki - Las, ul. Łódzka 5
© Theogonia Black. Wszelkie prawa zastrzeżone. Projekt i wykonanie: Flat Face Studio.