JAK PATRZY NA PSA SĘDZIA KYNOLOGICZNY




Stawiający pierwsze kroki w kynologii "wyżarz" z wielkim trudem i w ogólnych zarysach dostrzega zróżnicowanie jakościowe w ramach jednej rasy. Czym kierują się sędziowie, przyznając te wszystkie oceny, lokaty, medale i tytuły, jakie cechy dały temu psu ocenę doskonałą, bardzo dobrą czy też dobrą.

Przy ocenie psów na wystawach sędziowie kierują się zatwierdzonymi przez Międzynarodową Federację Kynologiczną (FCI) wzorcami ras. Wzorzec jest to - opis psa zbliżonego do ideału, opracowany i zatwierdzony przez FCI. Opis ten zawiera ogólną charakterystykę psa, szczegółowy opis morfologii i częściowo anatomii psa, wymiary, proporcje, maść, szatę i wreszcie charakter rasy, oraz jej użytkowość. Wymienia też wady, dyskwalifikujące przedstawicieli rasy.

Mając w wyobraźni obraz takiego przedstawiciela rasy, jakim wyobraża go wzorzec, sędzia podczas oceny na ringu staje wobec doprowadzonej stawki psów. Pierwszym spojrzeniem przyjmuje ogólne wrażenie, jakie wywiera na nim poszczególny pies w pozycji stojącej. Szuka więc w spojrzeniu, w sposobie zachowania się, w ogólnej sylwetce tak zwanego wyrazu rasy - zespołu cech, świadczących o predyspozycji psa do wykonywania zadań, stawianych rasie. Są to cechy dla fachowca nietrudne do ustalenia, podobnie jak wyraz płci oglądanego psa. Chodzi tu o to, że samiec nie może mieć cech suczych i odwrotnie - suka nie powinna mieć cech męskich, świadczyło by to bowiem o małej szlachetności i typowości zwierzęcia. Dalej podlegają ocenie proporcje psa - jego wysokość, głębokość klatki piersiowej i stosunek masy do wzrostu. Ta cecha jest bardzo istotna dla większości ras, bowiem decyduje o sprawności fizycznej psa.

Jednak nie tylko ona decyduje o użytkowości. W zależności od rasy, od zadania dla jakiego człowiek stworzył rasę, cechami użytkowymi będą tak twardość i długość włosa, ucho, dobrze osłonięte oko, taki długość kończyn czy ukątowanie (kąt nachylenia) łopatki i miednicy. Użytkowość jest bowiem podstawowym kryterium jakości dla wyżła. Większość wzorców zakłada, że ich reprezentanci muszą w pełni zachować swe walory użytkowe, a z chwilą ich utraty nie odpowiadają wymaganiom rasy.

Ocena sędziego stanowi zatem analizę przydatności i użytkowości psa, co przez wystawców początkujących trudne jest do zrozumienia i wywołuje niejednokrotnie zdziwienie i protesty.

Poważne zagadnienie stanowi ocena ruchu psa oraz danego mu przez naturę aparatu ruchu: szkieletu, mięśni i ścięgien. Aby to móc ocenić, sędzia poleca biegać lub chodzić wystawcom dookoła ringu. W czasie ruchu właściwości budowy szkieletu stają się szczególnie dobrze widoczne. Bardzo ważna jest też sprawa współpracy przednich i tylnych kończyn. Pies ma cztery nogi, z których tylna para pcha całość do przodu, a przednia podtrzymuje korpus i przyjmuje napęd przekazany za pomocą grzbietu. Każde odchylenie od prawidłowości w budowie szkieletu zakłóca harmonię ruchu. Dlatego też bieganie po ringu jest ważnym elementem oceny wyżła.

Kiedy już sędzia oceni ogólne wrażenie, szatę i morfologię psa w postawie stojącej i sprawdzi aparat ruchu oraz stwierdzi, czy pies nie ma wad dyskwalifikujących (wadliwe uzębienie, brak jąder, wadliwy włos lub umaszczenie, bojaźliwość) może porównać wszystkie psy i ostatecznie ustalić ich lokaty i oceny.

Na zakończenie oceny sędzia dyktuje wyniki oceny wraz z uzasadnieniem sekretarzowi ringowemu. Oczywiście postępowanie sędziego na ringu zostało scharakteryzowane bardzo schematycznie i w indywidualnych wypadkach może się różnić.

Opracowała Joanna Boczkowska

Bibliografia
. E. Dembiniok, Wyżły, charakterystyka i przeznaczenie, Inowrocław 1992
. E. Dembiniok, Wyżły, Warszawa 2005
. M. Szymankiewicz, Zasady chowu i hodowli psów rasowych, Związek Kynologiczny w Polsce - Oddz. W Bydgoszczy 1969



 

 



Joanna i Tomasz Brygier

lutinka@gmail.com
tel. 604-542-627

tomasz-brygier@wp.pl
tel. 0 608-083-511

95-039 Sokolniki - Las, ul. Łódzka 5
© Theogonia Black. Wszelkie prawa zastrzeżone. Projekt i wykonanie: Flat Face Studio.