Słownik pojęć kynologicznych i myśliwskich




A
  1. ambona - stanowisko myśliwskie, zbudowane kilka metrów nad ziemią, odpowiednio zamaskowane
  2. anons - zawiadomienie myśliwego przez psa o odnalezieniu dochodzonej zwierzyny
  3. anonser - pies myśliwski ułożony do anonsowania
  4. antropomorfizm - przypisywanie przyrodzie żywej i martwej ludzkich cech i motywów postępowania
  5. apel - karność, posłuszeństwo psa myśliwskiego
  6. aport - rozkaz dla psa myśliwskiego oznaczający "przynieś"
  7. aportowanie - praca psa polegająca na znajdowaniu i przynoszeniu przedmiotów i strzelonej zwierzyny, pr5zede wszystkim ptactwa
  8. aporter - pies myśliwski ułożony do aportowania zwierzyny
  9. atak - szybki ruch psa myśliwskiego w kierunku zwierzyny lub odwrotnie zwierzyny w kierunku psa lub myśliwego
  10. asystent - kandydat na sędziego kynologicznego, który wykazał się już wiedzą teoretyczną (zdał egzamin asystencki) i ćwiczy sędziowanie, praktykując u sędziów na wystawach krajowych
  11. atawizm - pojawienie się cech odległych przodków u potomstwa rodziców, u których cechy te nie były obserwowane

B
  1. bałwanek - makieta ptaka
  2. bałamut - pies gończy gubiący trop, biegający po starym tropie lub głoszący ptaka, przez co wprowadza w błąd resztę psów
  3. bałykowanie - czołganie się pełzanie na brzuchu psa myśliwskiego
  4. barwa - dawna nazwa farby zwierzyny
  5. bastardy - zwierzęta uzyskane w wyniku krzyżowania międzygatunkowego (np. pies -wilk); samce bastardy są bezpłodne, ale samice bywają płodne, dzięki czemu można je krzyżować z samcami jednego z wyjściowych gatunków, co prowadzi do utworzenia nowej rasy
  6. bastardyzacja - krzyżowanie międzygatunkowe
  7. bażantarnia - zamknięty teren przeznaczony do sztucznej hodowli bażantów
  8. bażantowate - rodzina ptaków z rzędu kuraków. W Polsce żyją dziko 3 gatunki łowne: bażant, kuropatwa, przepiórka
  9. behawior - zachowanie się zwierząt
  10. behawioryzm - kierunek w psychologii zajmujący się badaniem zachowań, zespołów reakcji na różnorodne bodźce otoczenia
  11. białe pole, biała stopa - teren pokryty śniegiem
  12. biegi - kończyny przednie i tylne dzika
  13. bieg myśliwski - współczesna hippiczna sportowa rozgrywka rozgrywana przeważnie w dniu św. Huberta, wywodząca się z polowań konnych na lisy
  14. BIS (Best In Show) - najpiękniejszy pies wystawy, jest to tylko jeden pies (nie ma znaczenia czy to pies czy suka)
  15. bobrowanie - brodzenie i szperanie psa myśliwskiego w wodzie, błocie, po chaszczach i zaroślach
  16. BOS (Best of Opposite Sex)- Zwycięzca Wystawy, który nie jest Zwycięzcą Rasy; najlepszy pies danej rasy innej płci niż zwycięzca rasy, tzn. pies, jeśli BOB wygrała suka, albo najlepsza suka danej rasy, jeśli BOB wygrał pies
  17. breeding - krzyżowanie psów, używane też w znaczeniu: hodowla
  18. buszowanie - przetrząsanie przez psa myśliwskiego zarośli, łąk, w poszukiwaniu zwierzyny
  19. bydlarz - pies gończy, który atakuje zwierzęta gospodarskie

C
  1. Caudectomia (docking) - kopiowanie ogona
  2. CACIB (Certificat d'Aptitude au Championnat International de Beaute de la F.C.I.) - wniosek o certyfikat na międzynarodowego czempiona piękności może uzyskać jeden pies i jedna suka w danej rasie z oceną doskonałą i pierwszą lokatą w drodze porównania psów/suk z klas pośredniej, otwartej , użytkowej i czempionów
  3. CACIT - wniosek (certyfikat) na Międzynarodowego Championa Pracy
  4. Ch - czempion
  5. Cęgi - potoczne określenie zgryzu cęgowego lub kleszczowego tj. takiego, w którym siekacze górnej szczęki stykają się wierzchołkami z czubkami siekaczy w żuchwie
  6. chody - sposób (tempo) poruszania się psa myśliwskiego w terenie lub też sposób poruszania się psa na wystawie; częste w opisach "przestrzenne chody oznaczają długi krok
  7. chrzest myśliwski - ceremonia pomazania myśliwego farbą z pierwszej strzelonej przez niego sztuki danego gatunku
  8. ciąg - lot ptactwa wodnego na żerowisko i z powrotem. Także trasa lotu ptaków pomiędzy terenami lęgowymi a zimowymi. Ciągi - loty tokowe słonki.
  9. ciąża - okres od zapłodnienia komórki jajowej do porodu; u suk ciąża trwa 63dni (60-66)
  10. ciec - o kuropatwach i bażantach; umykać po cichu, bezszelestnie
  11. cieczka, ciekanie się - okres rui u ssaków z rodziny psów i łasicowatych
  12. cięty pies - cecha psa myśliwskiego; zajadły w stosunku do drapieżników
  13. CPC - wniosek na Krajowego Championa Pracy
  14. Cuch - węch psa myśliwskiego
  15. Cukrować - o psach gończych; podczas gonienia wydawać głos przyjemny dla ucha myśliwego
  16. CsHPK (lub Clp) - czeska księga rodowodowa
  17. Cykl rujowy - okres między pierwszym dniem rui a ostatnim przed następną rują
  18. CWC (CAC) - wniosek o certyfikat na krajowego championa piękności, mogą uzyskać psy/suki (z wyjątkiem psów/suk wpisanych do Księgi Wstępnej), które ukończyły 15 miesięcy życia i uzyskały ocenę doskonałą z pierwszą lokatą w klasie otwartej, użytkowej i championów (owczarki niemieckie również w klasach juniorów i młodzieży po ukończeniu 15 miesięcy ), bez względu na liczbę konkurentów
  19. CACA - CAC przyznawany w Austrii
  20. CACB - CAC przyznawany w Belgii oraz tradycyjna nazwa CAC we Francji
  21. CC - Challenge Certificate - wniosek o przyznanie psu tytułu championa Wielkiej Brytanii
  22. czatowania - obudowane stanowisko myśliwskie na ziemi w rodzaju ziemianki
  23. czaty - sposób polowania na zwierzynę polegający na oczekiwaniu w naturalnej lub wykonanej przez człowieka kryjówce, z której strzela się do kaczek, indyków lub innej zwierzyny
  24. czujny - o ptaku lub ssaku; nadzwyczaj ostrożny, stale w pogotowiu
  25. cwał - najszybszy galop
  26. czarne pole, czarna stopa - teren niepokryty śniegiem

D
  1. daj - sygnał do psa aby oddał aport
  2. DKK - Związek Kynologiczny Dania
  3. długość psa - odległość od przedniego końca mostka do kości siedzeniowej miednicy
  4. dławienie - duszenie drapieżnika lub postrzałka przez psa myśliwskiego
  5. dociąganie - posuwanie się wyżła w ślad za wyciekającymi kuropatwami lub bażantami
  6. doprowadzić - o psie myśliwskim, doprowadzić myśliwego do zwierzyny lub do postrzałka
  7. dojrzałość fizyczna - wiek, w którym u psa ustaje wzrost i rozwój szkieletu
  8. dojrzałość płciowa - wiek, w którym u psa zaczynają być wytwarzane plemniki, a u suki komórki jajowe
  9. dojrzałość rozpłodowa - wiek psa/suki w którym hodowca może użyć ich do rozrodu, bez obawy, że spowoduje to ujemne skutki w ich wzroście i rozwoju
  10. domestykacja - udomowienie
  11. dymorfizm płciowy - zauważalne różnice w budowie fizycznej psa i suki, na podstawie których można je odróżnić (wzrost, masa ciała, etc.)
  12. dziedziczność - występowanie biologicznego podobieństwa (budowy i funkcji) między rodzicami a ich potomstwem

E
  1. ekologia - nauka badająca organizmy w ich środowiskach
  2. eksterier (pokrój) - wygląd psa, dokładnie określony we wzorcu rasy
  3. ES - Europa Sieger - występujące w rodowodach niemieckich psów oznaczenie tytułu zwycięzcy wystawy europejskiej
  4. etologia - nauka o zachowaniu zwierząt; bada reakcje zwierząt w warunkach naturalnych
  5. etyka łowiecka - niepisany kodeks myśliwego, obejmujący zasady postępowania w stosunku do innych pomocników, zwierzyny, psa myśliwskiego oraz całej otaczającej go przyrody
  6. ewolucja - forma rozwoju, proces ciągłych drobnych przemian; sukcesywne przechodzenie na wyższe stadia rozwojowe

F
  1. fafle - górna warga zwisająca, obwisłe wargi u niektórych psów myśliwskich
  2. farba - krew zwierzyny
  3. FCI - Fédération Cynologique Internationale - Międzynarodowa Federacja Kynologiczna; Polska należy do FCI
  4. fenotyp - zespół cech organizmu, będący kombinacją czynników dziedzicznych i warunków środowiska
  5. field triasy - wiosenne próby polowe wyżłów, mające na celu wskazanie wrodzonych uzdolnień i sposobu pracy w polu
  6. fizjologia - nauka o funkcjonowaniu organizmu
  7. format - stosunek wysokości w kłębie do długości psa, mierzonej do nasady ogona
  8. fuj - rozkaz zaniechania wykonywanej przez psa czynności

G
  1. galop - szybki chód wykonywany w skokach
  2. gatunek - grupa zwierząt o podobnych cechach mogących swobodnie się krzyżować i wydawać płodne potomstwo
  3. gen - jednostka dziedziczenia związana z przekazywaniem poszczególnych cech organizmu
  4. genetyka - nauka zajmująca się badaniem dziedziczności i zmienności organizmów zajmuje się zjawiskiem przekazywania cech z rodziców na potomstwo oraz badaniem przyczyn zmienności organizmów
  5. geny letalne (geny śmiercionośne) - geny o zmienionej strukturze budowy w 1wyniku mutacji; powodują śmierć 90 - 100% ich nosicieli; śmierć może nastąpić w czasie życia płodowego lub w kilka godzin/dni po urodzeniu
  6. głos - rozkaz dla psa aby szczekał
  7. głosić - o psie myśliwskim, oznajmiać za pomocą głosu myśliwemu znalezienie tropu zwierza lub jego osaczenie
  8. gonady (gruczoły płciowe) - u psów - jądra, u suk - jajniki
  9. gon - o psie myśliwskim; ścigać, pędzić zwierza, podążać za zwierzyną
  10. gonienie głosem - ściganie zwierza głośno ujadając
  11. gonienie milczkiem - ściganie bezgłośnie przez psy zwierza
  12. gonienie na oko - ściganie przez psa zwierza, którego widzi a nie po tropie.
  13. gonienie w piętę, gonienie pod trop - gonienie przez psa myśliwskiego zwierza w kierunku przeciwnym niż prowadzą tropy
  14. gonienie po tropie - o psie myśliwskim; ścigać zwierzynę po jej śladach, kierując się węchem
  15. gracz - doświadczony zwierz (szczególnie zając, lis) zwodzący goniące go psy, nieraz już szczwany
  16. grać - o psach, zwłaszcza ogarach; szczekać melodyjnie, głośno i zaciekle podczas gonu
  17. grabarz - pies myśliwski zakopujący znalezioną martwą zwierzynę
  18. grzbiet karpi - szczególne uwypuklenie kręgosłupa, powodujące wysklepienie grzbietu w odcinku piersiowym
  19. gubić trop - o psie myśliwskim; tracić ślad tropionej zwierzyny

H
  1. handler - osoba profesjonalnie zajmująca się pokazywaniem psów na wystawach
  2. hermafrodytyzm (obojnactwo) - zjawisko występowania u jednego osobnika funkcjonujących gonad męskich i żeńskich
  3. Hod. (breeder) - hodowca
  4. hodowla - całość pracy związanej z genetycznym doskonaleniem rasy; w pracy hodowlanej pod uwagę bierze się nie tylko eksterier ale także cechy psychiczne psów
  5. hybryd (mieszaniec) - efekt krzyżowania psów różnych ras

I
  1. inbred (in-breeding)- hodowla wsobna, kojarzenie krewniacze, inbredowanie - kojarzenie bardzo blisko spokrewnionych osobników
  2. indeks kostny - stosunek obwodu śródręcza do wysokości w kłębie
  3. indeks formatu - stosunek skośnej długości tułowia (mierzonej od stawu barkowego do guza siedzeniowego) do wysokości w kłębie
  4. indeks wysokonożności - stosunek długości kończyny do łokcia, do wysokości w kłębie
  5. inochód - chód lub bieg polegający na stawianiu obu prawych nóg na przemian z obiema lewymi
  6. inseminacja (AI - artificial insemination) - sztuczne unasienianie
  7. Int.Ch. - międzynarodowy czempion piękności
  8. Int.Ch.T. - międzynarodowy czempion pracy
  9. IPO - International Prüfungs Ordnung - międzynarodowy regulamin prób pracy

J
  1. język łowiecki - fachowe słownictwo myśliwskie powstałe na przestrzeni wieków i ciągle żywe wśród myśliwych
  2. Junior BiS - najpiękniejszy pies z klasy młodzieży wybierany ze wszystkich grup FCI prezentowanych na wystawie

K
  1. kastrat - zwierzę celowo pozbawione narządów płciowych
  2. kontowanie - kąt pod jakim w swobodnej postawie połączona jest kończyna z korpusem:
  3. kontowanie kończyn przednich - kąt, pod jakim kość ramieniowa łączy się z łopatką (uzupełniany przez kąt łokciowy)
  4. kontowanie kończyn tylnych - kąt między kością udową, a kośćmi podudzia (kąt kolanowy), na który ma wpływ ustawienie miednicy względem kręgosłupa, a także długość kości (zwłaszcza udowej)
  5. kenel - kojec, zagroda dla psa z budą; również miejsce hodowli psów i sama hodowla
  6. kluczyć - o zwierzynie, zmieniać kierunek ruchu w celu zmylenia śladów
  7. kogut - samiec ptaków z rodziny kuraków
  8. kot - samiec m.in. zająca, żbika, rysia
  9. koziołek - atrapa do nauki aportowania
  10. kłus - chód szybszy od stępu, lecz wolniejszy od galopu
  11. kłąb - miejsce, w którym kark psa przechodzi w grzbiet, szczyt łopatek, zazwyczaj najwyższe miejsce grzbietu psa
  12. kocia stopa (stopa okrągła) - stopa zwarta, w której niezbyt długie palce psa ściśle do siebie przylegają
  13. kotlina - płytkie zagłębienie w ziemi, stanowiące w okresie bezśnieżnym legowisko zająca
  14. kondycja - stan fizjologiczny psa w danej chwili; może być dobra, średnia, zła; mówi się o kondycji roboczej, hodowlanej i wystawowej
  15. konstytucja - zespół cech właściwych organizmowi; u psów może być delikatna, ordynarna lub limfatyczna
  16. koprofagia - zjadanie kału
  17. klasa wystawowa - wystawiane psy dzielone są na grupy - w obrębie danej rasy, kryterium jest wiek i dotychczasowe osiągnięcia, psy i suki oceniane są w osobnych klasach
  18. klasy dla wszystkich ras:
    a. klasa szczeniąt- 6 do 9 miesięcy
    b. klasa młodzieży - 9 do 18 miesięcy
    c. klasa pośrednia - 15 do 24 miesięcy
    d. klasa otwarta - powyżej 15 miesiąca życia
    e. klasa użytkowa - powyżej 15 miesiąca życia, posiadające dyplom IPO lub dyplom z konkursu psów myśliwskich
    f. klasa championów- powyżej 15 miesiąca życia, posiadające tytuł Championa Międzynarodowego lub tytuł Championa Krajowego, przyznany przez polską lub zagraniczną organizację kynologiczną
    g. klasa weteranów - powyżej 8 roku życia
  19. kłąb - początek linii grzbietu - odcinek bezpośrednio za obręczą barkową
  20. kopiowanie - zabieg chirurgiczny polegający na skróceniu ogona lub modelowaniu uszu
  21. konkursy psów myśliwskich - imprezy mające na celu sprawdzenie umiejętności psa myśliwskiego
  22. koziniec - wada postawy kończyn przednich, polegająca na tym, że śródręcze jest ustawione prawie pionowo, choć przesunięte w stosunku do kości przedramienia, tak, że pies robi wrażenie, jakby chodził na palcach
  23. krewni kolateralni (boczni) - rodzeństwo i półrodzeństwo oraz kuzyni i krewni naszego psa.
  24. krewni w linii prostej - grupa psów wywodząca się w linii prostej od wspólnego przodka: pradziadek/prababka, dziadek/babka, ojciec/matka, syn/córka, wnuk/wnuczka
  25. krycie - akt kopulacji u ssaków
  26. kufa (muzzle) - pysk
  27. kryptorchid - osobnik męski (pies) nie posiadający jąder w worku mosznowym, które w wyniku zaburzeń rozwojowych zatrzymały się w brzuchu lub pachwinach
  28. kynologia -nauka o psach - ich hodowli, chowie i użytkowaniu

L
  1. laktacja - okres wydzielania i oddawania mleka przez sukę
  2. las - zespół biologiczny (układ ekologiczny), w którym właściwe dla niego; szata roślinna, zwierzęta i czynniki przyrody nieożywionej są wzajemnie uzależnione.
  3. legawiec - pies myśliwski wystawiający zwierzynę
  4. legowisko - miejsce odpoczynku zwierzyny lub miejsce odpoczynku psa specjalnie przygotowane
  5. lekko - rozkaz dla psa myśliwskiego aby delikatnie trzymał aport
  6. linia - szereg myśliwych, ustawionych w równych odstępach od siebie podczas polowania zbiorowego z naganką lub z psami
  7. linia hodowlana - grupa psów spokrewniona przez wspólnego przodka (psa założyciela)
  8. linia genealogiczna - zestawienie wyłącznie męskich potomków kolejnych pokoleń wywodzących się od psa założyciela
  9. linienie - wymiana okrywy włosowej
  10. locha - samica dzika, począwszy od wydania pierwszego miotu
  11. LOF - Księga rodowodowa Francji
  12. LOSH - Księga rodowodowa Belgii

Ł
  1. łgarz - pies, który goniąc daje głos pomimo braku zwierza lub jego ciepłego tropu
  2. łowisko - jednolity przyrodniczo teren, eksploatowany łowiecko; także określona część obwodu łowieckiego, w której organizowane jest polowanie
  3. łowny - o zwierzętach zaliczonych przez ustawę do zwierzyny łownej
  4. łoże - miejsce, w którym zaległ postrzałek grubej zwierzyny, osłabiony upływem krwi

M
  1. marking - w odniesieniu do aporterów zdolność zapamiętywania miejsc upadania zestrzelonego ptactwa (kilku sztuk)
  2. memłacz - pies obracający w kufie i nadmiernie ściskający aportowanego zwierza, uszkadzając tymi poczynaniami jego tuszę
  3. milczek - pies myśliwski, który goniąc zwierza na oko lub podążając jego ciepłym tropem nie daje głosu
  4. mokre pole - mokradła, bagna
  5. monorchid - osobnik męski (pies), który w worku mosznowym posiada tylko jedno jądro a drugie w wyniku zaburzeń rozwojowych zatrzymało się w brzuchu lub pachwinie
  6. mener osoba zajmująca się szkoleniem psów
  7. MET - węgierska księga rodowodowa
  8. miara prętowa - wysokość psa, mierzona od kłębu do podłoża
  9. miot - grupa szczeniąt urodzonych z jednej ciąży suki; szczenięta z jednego miotu)

N
  1. naganka - grupa naganiaczy współpracujących ze sobą na polowaniu zbiorowym
  2. Najlepszy junior - teoretycznie najlepszy spośród zwycięzców młodzieży obojga płci jednej rasy
  3. narogi - jadalne narządy wewnętrzne zwierzyny grubej; płuca, serce, wątroba, nerki
  4. narzynacz - pies zjadający lub naruszający tuszę strzelonej zwierzyny
  5. neuter - wykastrowany pies
  6. NHSB - Holenderska Księga Rodowodowa
  7. Nr ks. wst. - numer księgi wstępnej do rodowodu
  8. nieużytki - jałowe tereny o karłowatej roślinności
  9. niemyśliwski czyn - zachowanie niezgodne z etyką myśliwską
  10. noga - komenda kierowana do psa, by szedł posłusznie obok rozkazującego
  11. nora - kryjówka podziemna lisów lub królików

O
  1. obród łowiecki - wydzielony administracyjnie i zarejestrowany zwarty obszar gruntów o powierzchni co najmniej 3000ha, na którym istnieją warunki do prowadzenia gospodarki łowieckiej
  2. odyniec - starszy dzik, samiec
  3. odłożenie psa - czyli pozostawienie na miejscu Az do odwołania lub do powrotu przewodnika
  4. odwiatr - specyficzna woń wydzielana przez zwierzynę i pozostawiona na śladach, umożliwiająca psu zwęszenie obecności zwierzyny oraz jej dochodzenie po śladach
  5. odwrócone nożyce - szczególny rodzaj bardzo ścisłego przodozgryzu, w którym przednie powierzchnie siekaczy szczęki stykają się z tylnymi siekaczami żuchwy
  6. OEKV - Austriacki Związek Kynologiczny
  7. okno - otwór wejściowy nory lisa, borsuka, królika
  8. okładanie pola - przeszukiwanie za zwierzyną pola przez psy myśliwskie, które przecinają je po zygzakowatej linii w prawo i w lewo, podążając zawsze przed myśliwym
  9. okres polowań - terminy, w których, na podstawie rozporządzenia wolno polować na zwierzęta łowne
  10. ostry - inaczej cięty
  11. ostoja - teren, na którym zwierzyna przebywa w dużej liczbie; siedlisko
  12. oszczek - ujadanie psa myśliwskiego na widok wytropionej zwierzyny
  13. oszczekiwacz - pies oszczekujący znalezioną zwierzynę, przyzywający myśliwego głosem
  14. ototomia (cropping) - kopiowanie/przycinanie uszu
  15. owulacja (jajeczkowanie) - moment pęknięcia pęcherzyka Graafa na jajniku, w wyniku którego dojrzała w nim komórka jajowa zostaje wrzucona do lejka jajowodu
  16. oznajmiacz, anonser - pies, który po znalezieniu zwierzyny wraca do myśliwego i prowadzi go do niej

P
  1. pudding (wiosłowanie) - charakterystyczny, nieefektywny rodzaj chodu, w którym pies wykręca śródręcze na zewnątrz; zawsze wadliwy
  2. para standardowe określenie dwóch przepiórek, kuropatw, pardw, zajęcy lub psów, dwie słonki, dwa bekasy, dwie sztuki ptactwa wodnego, ptactwa wybrzeży lub królików. Także dwa ogary.
  3. paprzysko - miejsce, gdzie się ptaki kąpią w piasku, pyle
  4. para - to dwa psy tej samej rasy i jednakowej płci lub dwa psy różnych ras bez względu na płeć
  5. pędzenia - sposób polowania, np. na bażanty, polegający na zmuszaniu zwierzyny przez nagankę do skierowania na myśliwych, ustawionych w jednej linii
  6. pigmentacja - ubarwienie skóry
  7. pies myśliwski - pies określonej rasy, który ze względu na cechy wrodzone nadaje się do układania myśliwskiego, jego zadaniem jest pomagać myśliwemu przez wykonywanie jednej lub wielu czynności
  8. plemnik (semen) - męska komórka rozrodcza
  9. płochacz - pies nie wystawiający zwierzyny, lecz po zwietrzeniu jej wypłaszający ją
  10. podchód - podkradanie się do zwierzyny na odległość strzału
  11. podszyt - niska roślinność w lesie, między drzewami wysokopiennymi
  12. podprowadzić - o tropicielu lub psie myśliwskim; zaprowadzić myśliwego na spotkanie ze zwierzyną
  13. pogonić - o psie myśliwskim popędzić za ruszonym zającem
  14. pokot - ogół zwierzyny ubitej na polowaniu
  15. pole - teren na którym odbywa się polowanie lub rok pracy psa myśliwskiego np. drugie pole - drugi sezon
  16. polowanie - ściganie, strzelanie i łowienie zwierzyny sposobami zgodnymi z prawem
  17. polowanie po tropie - polowanie indywidualne na zwierzynę wcześniej wytropioną
  18. polowanie w kotły - forma naganiania, w której liczni myśliwi i naganiacze tworzą koło stopniowo zacieśniające się, naganiając zwierzynę do środka. Jest to dawny sposób polowania na zające
  19. polowanie z podchodu - metoda polowania, polegająca na tym, że myśliwy skrycie zbliża się do zwierzyny
  20. Polski Związek Łowiecki - organizacja łowiecka
  21. pomykający zając - biegnący, mknący
  22. poprawianie tropu przez psa - powracanie błądzącego psa na właściwy trop zwierzyny bez interwencji przewodnika
  23. pokolenie (generacja) - wszyscy potomkowie jednej pary rodzicielskiej
  24. pokrewieństwo - podobieństwo genetyczne między krewnymi
  25. postawy kończyn patrząc z przodu lub z tyłu:
    . rozbieżne - linia pionu odchylona na zewnątrz
    . zbieżne - linia pionu odchylona do wewnątrz
    . szpotawe - łapy skierowane do wewnątrz
    . beczkowate - przedramię i łokieć rozchodzą się na zewnątrz
    . krowie - zbyt zbieżne stawy skokowe
    . kabłąkowate - łapy skierowane do wewnątrz, a stawy skokowe na zewnątrz (patrząc z boku)
    . odstawione - punkt styku z ziemią odchyla się do tyłu od teoretycznej osi kierunkowej pionowej
    . podstawione - punkt styku z ziemią odchyla się do przodu od teoretycznej osi kierunkowej pionowej
    . strome - staw skokowy słabo kontowany, kończyna prawie prosta
  26. półrodzeństwo - grupa psów spokrewnionych przez wspólnego rodzica (ojca lub matkę)
  27. pożeracz - narzynacz, pies, który zjada lub narusza (narzyna) strzeloną zwierzynę
  28. postrzałek - zwierze ranione strzałem
  29. posuw - odległość, na jaką pies w ruchu wysuwa kończyny tylne ku przodowi; wpływająca na długość i sprężystość kroku
  30. praca psa - sposób wykonywania zadań przez psa myśliwskiego
  31. probant - pies poddany ocenie, lub taki którego rodowód jest w danej chwili analizowany
  32. prowadzić psa - kierować praca psa myśliwskiego
  33. przebudowany zad - takie ustawienie kości kończyn i miednicy, w którym zad psa jest wyraźnie wyższy niż grzbiet lub nawet kłąb, u większości ras wada
  34. przekładanie pola - patrz okładanie pola
  35. przelatek - dzik urodzony w poprzednim roku
  36. PKR - polska księga rodowodowa
  37. P.T. - egzaminy na psa towarzysza
  38. ptactwo - zbiorowa nazwa ptaków łownych
  39. ptak łowczy, ptak myśliwski - ptak drapieżny, używany do polowań

R
  1. rama - stosunek wysokości psa do jego długości; może być kwadratowa lub prostokątna, za mała, za duża, za długa lub odpowiednia
  2. rasa - grupa psów mająca własną historię, pochodzenie i wzorzec
  3. Res. CACIB - rezerwowy wniosek na międzynarodowego czempiona piękności
  4. remiza - nieduży teren w polu, obsadzony drzewami, krzewami ciernistymi, itp., lub plantacja szczególnie bujnie wyrastających roślin będąca miejscem schronienia dla zwierzyny
  5. respektowanie zwierzyny - o psie myśliwskim; zachowywanie się w czasie polowania na jakąś zwierzynę obojętnie wobec innej zwierzyny
  6. rezerwowy-CACIT (reserve-CACIT) - rezerwowy wniosek (certyfikat) Międzynarodowego Championa Pracy
  7. ringówka - specjalna smycz przeznaczona do prowadzenia psa na ringu wystawowym, zakończona regularna pętlą, zakładana psu na szyję zamiast obroży
  8. rodowód (pedigree)- usystematyzowany zapis przodków psa.
  9. Rozbić się - o stadku kuropatw lub watasze dzików, rozproszyć się
  10. różaniec krzywiczy - (na żebrach z boku klatki piersiowej) deformacja chrząstek żebrowych spowodowana krzywicą.
  11. ruja/cieczka - okres aktywności rozrodczej u suk, w czasie którego następuje owulacja i suka może zostać pokryta
  12. ruszyć zwierzynę - zmusić ją (np. przez nagankę lub psy) do opuszczenia schronienia, zerwania się ptaków do lotu w celu wystawienia na strzał

S
  1. sekretarz ringu - osoba wypisująca karty ocen psów ściśle wedle poleceń sędziego
  2. sfora - dwa psy tej samej rasy lecz odmiennej płci
  3. siodło - zapadnięcie, wygięcie ku dołowi grzbietu w odcinku piersiowo lędźwiowym
  4. snow nose - rozjaśnienie czubka nosa czarnego lub czekoladowego do barwy jaśniejszej, u wyżłów wada
  5. stadko gromada ptactwa łownego, takiego jak przepiórki,
  6. stanowisko - miejsce w którym stoi myśliwy, zwłaszcza na polowaniu zbiorowym
  7. sterówki - długie pióra w ogonie ptaków
  8. stęp - najwolniejszy chód
  9. stop - (przełom czołowy) - wyraźnie zaznaczone miejsce połączenia trzewioczaszki z mózgoczaszką psa
  10. stójka, wystawianie - zatrzymanie się wyżła w charakterystycznej postawie przed zwietrzoną zwierzyną
  11. stójka martwa - stójka, w której pies trwa mimo otrzymanego rozkazu ruszenia zwierzyny
  12. stójka pewna - stójka niezawodna w odróżnieniu od pustej
  13. stójka pusta - błąd popełniany przez wyżła, który robi stójkę mimo nieobecności zwierzyny w pobliżu
  14. stójka słaba - stójka, którą wyżeł samowolnie przerywa i zaczyna spędzać zwierzynę
  15. stójka twarda - taka stójka, w której pies trwa nieruchomo do czasu otrzymania rozkazu ruszenia zwierzyny
  16. suche pole - lasy i pola o suchym gruncie
  17. SPKP CsHPK/S - słowacka księga rodowodowa
  18. stop - krawędź czołowa; przejście między grzbietem nosa a czołem
  19. stopa - określenie wyglądu powierzchni ziemi podczas polowania
  20. szlak - droga, którą zwierzyna ciągnie zazwyczaj w swoich wędrówkach


Ś
  1. ściąganie - wolne, miękkie, ostrożne zbliżanie się samowolne do zwietrzonej zwierzyny
  2. ślady zwierzyny - znaki na ziemi, drzewach i krzewach pozostawione przez grubego zwierza np.: sierść, farba, połamane gałęzie, odchody
  3. Świerzy wiatr - mocny, "gorący" zapach zwierzyny

T
  1. tabun - stado gęsi
  2. tokowisko - miejsce, gdzie odbywają się zbiorowe toki niektórych ptaków np. głuszców, cietrzewi
  3. TOZ - Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami
  4. trufla- u psów jest to bezwłosa, najczęściej zawilgocona, końcówka nosa. Odcień i kolor trufli może być całkiem czarny, brązowy, wątrobiany lub jasnoróżowy. Wielkość trufli w stosunku do kufy jest różna u różnych ras.
  5. trop - odciski nóg zwierzęcia na ziemi lub śniegu
  6. trop biały - odcisk kończyn zwierząt na śniegu
  7. trop czarny - trop zwierzyny na ziemi nie pokrytej śniegiem
  8. trop ciepły, świeży - trop, który zwierz niedawno zostawił
  9. trop sfarbowany, krwawy - trop postrzelonego zwierza ze śladami krwi
  10. trop sztuczny - trop stosowany na konkursach psów myśliwskich w celu sprawdzenia pracy psa na tropie postrzałka.
  11. trop zimny - trop zwietrzały, dawny
  12. tropić - podążać po śladach zwierzyny
  13. trucht - chód szybszy od stępa a wolniejszy od kłusu
  14. TT - temperament test (ATTS)
  15. turzyca - sierść zająca, królika
  16. tyło zgryz - rodzaj zgryzu, w którym wysunięte do przodu siekacze górnej szczęki nie stykają się z siekaczami żuchwy, co jest związane z niedorozwojem kości żuchwy. Zawsze uznawany za wadę
  17. trzymać trop, trzymać się tropu - nie gubić tropu, wytrwale podążać tropem

U
  1. ułożony - o psie myśliwskim; całkowicie wyszkolony
  2. użytek - potoczne określenie zwierzęcia występującego na wystawie w klasie użytkowej lub mającego uprawnienia do występowania w niej

V
  1. VDH - (Der Verband für das Deutsche Hundewesen) Niemiecki Związek Kynologiczny
  2. VDHChamp. - krajowy champion Niemiec
  3. Vitez - tytuł odpowiadający polskiemu zwycięzcy
  4. Vitez tridy - zwycięzca klasy

W
  1. wścieklizna - niebezpieczna choroba wirusowa zwierząt i ludzi przenoszona przez ugryzienie
  2. wabiarz - myśliwy wabiący zwierzynę
  3. wabienie psem - metoda niegdyś stosowana w Europie, obecnie tylko w nowej Szkocji. Zadaniem psa było bieganie po nabrzeżu, co wzbudzało zaciekawienie ptaków.
  4. wataha - stado wilków lub dzików
  5. wiatr - zapach pozostawiony przez zwierzynę
  6. wiatr dolny - właściwość niektórych psów, dająca możliwość szukania zwierzyny po jej tropie z nosem przy ziemi
  7. wiatr górny - właściwość wyżła, węszenie z wysoko podniesioną głową
  8. wilczy pazur- pojedyncze lub podwójne dodatkowe palce na tylnych lub tylnych i przednich kończynach psa z pazurami
  9. Wł. (owner) - właściciel
  10. włóczka - wleczenie ubitego królika, zająca, bażanta, kuropatwy, sarny w celu stworzenia sztucznego tropu dla sprawdzenia pracy psa na tropie postrzałka
  11. wnęter - pies, którego jądra nie zeszły do worka mosznowego i pozostają w jamie brzusznej - taki pies jest bezpłodny; wnęter jednostronny jest płodny, ale nie powinno się go używać do hodowli, gdyż wnętrostwo jest wadą dziedziczną
  12. wykrok - odległość, na jaką pies wyrzuca do przodu przednie kończyny, określająca długość, a wiec efektywność chodu psa
  13. wypychanie, wyparowywanie zwierzyny - ruszanie przez psa zwierzyny z miotu, legowiska
  14. wystawa psów- zorganizowany pokaz psów i suk; zwierzęta pokazywane są w odpowiednich grupach i klasach, osobno psy i suki; celem wystaw jest przedstawienie dorobku hodowców, porównanie najlepszych zwierząt, pełni też funkcje dydaktyczne
  15. wystawić - o wyże, wyszukawszy zwierzynę, głównie ptactwo, wskazać zachowaniem myśliwemu, że znajduje się ona w pobliżu
  16. WS - w rodowodach niemieckich oznaczenie Weltsiegera czyli zwycięzcy świata FCI
  17. Wykrok - odległość na jaką pies w ruchu wyrzuca przednie kończyny, często w opisach występuje określenie " długi wykrok", oznaczający długi krok

Z
  1. Zajęcza stopa - stopa z wydłużonymi palcami czyniącymi ją wyraźnie dłuższą niż szerszą, przeciwieństwo stopy okrągłej (kociej)
  2. ZB - niemiecka księga rodowodowa
  3. zestrzał - miejsce, gdzie znajdował się zwierz w chwili rażenia go pociskiem
  4. zgryz - wzajemne ustawienie zębów siecznych szczęki i żuchwy oceniane przy zamkniętym pysku:
  5. zgryz cęgowy - krawędź górnych zębów styka się ostrzem z ostrzem zębów dolnych
  6. zgryz nożycowy - przednia powierzchnia siekaczy żuchwy styka się z tylną powierzchnią siekaczy szczęki
  7. zgryz krzyżowy - linie siekaczy szczęki i żuchwy krzyżują się pod pewnym kątem
  8. zgryz nieregularny - poszczególne zęby sieczne żuchwy i szczęki nie są położone w jednej linii
  9. zgryz przodozgryz - żuchwa jest wysunięta do przodu względem szczęki co powoduje wysunięcie siekaczy szczęki przed siekacze żuchwy
  10. zgryz tyłozgryz - żuchwa przesunięta jest do tyłu względem szczęki, a tym samym siekacze żuchwy są przesunięte do tyłu względem siekaczy szczęki
  11. zgryz przesunięty - żuchwa jest przesunięta w bok względem szczęki
  12. ZKwP - Związek Kynologiczny w Polsce
  13. zlotkowanie (zbarczenie) - postrzał ptaka w skrzydło, raniący, ale nie zabijający
  14. zloty - gromadzenie się ptaków w jednym miejscu o świcie lub wieczorem (na żerowiskach lub na odpoczynek)
  15. złaja - to trzy lub więcej psów tej samej lub różnych ras, bez względu na płeć
  16. złom kierunkowy - gałązka, najczęściej świerka lub sosny, wskazująca okorowanym jasnym końcem kierunek uchodzenia zwierza.
  17. zootechnika - nauka o chowie i hodowli zwierząt
  18. Zwycięzca Grupy - o tytuł konkurują zwycięzcy poszczególnych grup
  19. Zwycięzca Klubu - zwycięzca wystawy na wystawie klubowej
  20. Zwycięzca Juniorów - tytuł może otrzymać pies/suka rasy owczarek niemiecki w wieku 18 - 24 miesięcy, który uzyska w kasie juniorów ocenę doskonałą z pierwszą lokatą
  21. Zwycięzca Młodzieży - tytuł może otrzymać pies/suka w wieku 9 - 18 miesięcy, która uzyska w klasie młodzieży ocenę doskonałą z pierwszą lokatą
  22. Zwycięzca Polski - zwycięzca wystawy na wystawie w Poznaniu,
  23. Zwycięzca Rasy -(BOB - Best Of Breed) o tytuł ten konkurują psy i suki, które uzyskały tytuł Zwycięzcy Wystawy
  24. Zwycięzca Wystawy - o tytuł mogą się ubiegać 3 psy/suki z ocenami doskonałymi i pierwszą lokatą z klasy otwartej, użytkowej i championów konkurując z sobą w porównaniu
  25. zwierzyna - zwierzęta żyjące na wolności, uznane przez prawo łowieckie za zwierzęta łowne, będące przedmiotem polowania
  26. zwierzyna pierzasta - lotna, ptaki łowne

Ż
  1. żer - naturalny pokarm zdobywany przez zwierzynę w łowisku
  2. żerowisko - miejsce żerowania zwierzyny
  3. żyłka myśliwska - zamiłowanie do polowań



Opracowano na podstawie:
. St. Hoppe; Słownik języka łowieckiego
. M. Krzemień; 100 słów o łowiectwie
. A. Janowski; Tajemnice wystaw psów
. P.red. R. Elmana - Myślistwo od A do Z
. K. Biały, Z. Jóźwiak; Podstawy łowiectwa. Słownik podstawowych terminów łowieckich i ekologicznych
. E. Szałapak; Słownik myśliwego



 

 



Joanna i Tomasz Brygier

lutinka@gmail.com
tel. 604-542-627

tomasz-brygier@wp.pl
tel. 0 608-083-511

95-039 Sokolniki - Las, ul. Łódzka 5
© Theogonia Black. Wszelkie prawa zastrzeżone. Projekt i wykonanie: Flat Face Studio.